* وَ إِذِ ابْتَلىَ إِبْرَاهِمَ رَبُّهُ بِكلَِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنىِّ جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتىِ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِى الظَّالِمِينَ(بقره، 124)؛ و پروردگار ابراهيم او را به كارى چند بيازمود و ابراهيم آن كارها را به تمامى به انجام رسانيد. خدا گفت: من تو را پيشواى مردم گردانيدم. گفت: فرزندانم را هم؟ گفت: پيمان من ستمكاران را در بر نگيرد. (124)
از این آیه می‌شود چند نکته مدیریتی استنباط نمود. این نکات به ویژه در مورد چگونگی مدیریت منابع انسانی مهم‌اند.
-
برای انتصاب افراد به پست و مقامی، گزینش و آزمایش آن‌ها لازم است. این امر را می‌شود از آیات زیادی از جمله همین آیه استفاده نمود. خدای تعالی از میان انسان‌ها و پیامبران زیادی، حضرت ابراهیم(ع) را برای منصب امامت انتخاب نمود و برای این‌که لیاقت و شایستگی ایشان برای همه آشکار شود و البته استعداد و قابلیت‌های خود ابراهیم برای خودش نیز به منصۀ ظهور برسد، آزمون‌های متعددی را از ایشان گرفت. به عبارت دیگر این آزمايش‌ها براى آگاه شدن خداوند نبود، زيرا او از پيش همه چيز را می‌داند. اين آزمايش‌ها براى ظهور و بروز استعدادهاى نهفته، تلاش و عمل انسانهاست؛ چرا که اگر انسان كارى نكند، استحقاق پاداش ندارد.
-
پست‌‌ها و مسئولیت‌ها باید تدریجاً و پس از موفقیت در مراحل مختلف به افراد واگذار شود؛ چنان‌که حضرت ابراهیم پس از گذراندن مرحله نبوت و موفقیت در آزمایش‌ها، به مقام امامت رسید. آن حضرت در مرحله نخستين، عبدالله شد. سپس به مقام نبى اللهى رسيد و پس از آن رسول‌الله، خلیل‌الله و در نهايت به مقام امامت و رهبرى مردم منصوب گرديد.
-
ابزار امتحان باید با توجه موضوع آن و فرد مورد امتحان متفاوت باشد؛ چنان‌که طبق این آیه خداوند متعال از حضرت ابراهیم(ع) برای انجام کارهای مورد نظر، امتحان خاصی گرفت.
-
برای انتخاب و انتصاب فرد در پست و مقامی، باید شایسته‌سالاری رعایت شود؛ یعنی هر فردی مناسب هر شغلی نیست؛ لذا باید تناسب شغل با شاغل مورد توجه مدیر باشد؛ چنان‌که خداوند فرموده است: عهد من به ظالمان نمی‌رسد؛ یعنی برای دستیابی به مقام امامت، شرایط خاصی لازم است که از جمله‌ای آن‌ها، عدم سوءسابقه و پاک بودن از هرگونه گناه و ظلم است(قرائتی، تفسیر نور، ج1، ص 196-199).